| Područje BiH karakteriše visok stepen polimorfizma bioloških sistema. Ovaj (genetički) polimorfizam rezultat je prirodno-povijesnog procesa interakcije čitavog spektra genotipova i raznovrsnih uslova životne sredine. Živi svijet Bosne i Hercegovine predstavlja jedinstven evropski biološki resurs i specifikum, kako po bogatstvu biodiverziteta, tako i po prisustvu brojnih višeznačno interesantnih endemičnih formi. Unatoč činjenici da je veoma često bio u fokusu ozbiljnih znanstvenih promatranja, još uvijek je nepotpuno i nedovoljno istražen. To se argumentirano može tvrditi, ne samo za one svojstvenosti koje se proučavaju najsavremenijim molekularno-genetičkim, citogenetičkim (i dr.) metodama, nego i za one osobine koje se spoznaju primjenom klasičnih biosistematskih i ekoloških metoda i pristupa u analizi biodiverziteta. Predloženi projekat je obuhvatio istraživanje metoda za genetičku karakterizaciju prirodnih bioloških resursa u BiH. Ideja o karakterizaciji i inventarizaciji dragocjenih bioloških podataka i genetičkih informacija na području BiH datira još od polovine 80-tih (banke genotipova za potrebe superorizacije hibrida). U posljednih dvadeset godina razvoj ideje o prezervaciji i konzervaciji autohtonog genofonda Evrope, te razvoj specifičnih molekularno-bioloških metoda doživio je intenzivnu akceleraciju, posebno u posljednoj deceniji. U tom periodu EU je uložila, za naše prilike, ogromna sredstva u genetičku karakterizaciju ekonomski zanimljivih prirodnih resursa, posebno u pravcu testiranja njihove autohtonosti. Rezultati realizacije tih projekata su u više područja bili gotovo poražavajući – ni u jednoj od članica Unije nisu registrirane populacije sa pouzdano očuvanim, izvornij genofondom (kao što je to slučaj i sa «autohtonim» salmonidama). Slijedeći ta iskustva Institut za genetičko inžinjerstvo i biotehnologiju (INGEB) je svojevremeno pokrenuo dugoročni projekat DNK karakterizacije autohtonih biljnih, animalnih i humanih populacija. Preliminarni rezultati dosadašnjih istraživanja afirmiraju punu opravdanost i urgentnu potrebu takvih istraživanja. |
Fundamental population and genetic research of animal and plant populations depend on preliminary knowledge of the real situation in terms of variations of molecular markers within each individual population. Wildlife of Bosnia and Herzegovine represents a unique but insufficiently explored European biological resource and specificum in terms of both diversity abundance and presence of numerous and commonly interesting endemic forms. Main research goals are genetic characterization of selected plant (Pinus heldreichii) and animal resources (Salmo trutta) and incorporation of the obtained results into gene database. |